Ιστορική εξέλιξη οικισμών στο Λεκανοπέδιο Παλαιοχωρίου έως Βυζαντινή Εποχή

Η Χαλκιδική στην Ελληνική Μυθολογία είναι η περιοχή όπου γεννήθηκαν οι Γίγαντες από το σώμα της Γης όταν έσταξε πάνω της αίμα από την πληγή του Ουρανού μετά τον ακρωτηριασμό του από τον Κρόνο. 
Στην Γιγαντομαχία οι Γίγαντες είχαν έδρα την Χαλκιδική και οι  Ολύμπίοι τον Όλυμπο . Ο Άθως ήταν ένας από τους Γίγαντες .

Κατά την Ελληνική μυθολογία επίσης , υπήρξε ένας προπάτορας που λεγόταν Θραξ και ήταν γιος του Θεού του πολέμου Άρη.
Ο θεός Αρης, όπως λέγεται, διέμενε στη Θράκη. Σε μια άλλη εκδοχή και σύμφωνα με τον Ευριπίδη (στο έργο του «Των Θρακών οι χρυσές ασπίδες») αναφέρει ότι το όνομα του Άρη ήταν Θράξ, ο οποίος ήταν ο προστάτης των Θρακών και του οποίου η χρυσή ασπίδα φυλασσόταν στο ναό του στη Βιστονίδα της θράκης.

 "Η ομώνυμος χερσόνησος η Ακτή, μολονότι ορεινή και δασώδης, και κατά πολύ υστερούσα των δύο άλλων χερσονήσων της Χαλκιδικής, της Παλλήνης (νυν Κασσάνδρας) και της Σιθωνίας (νυν Λόγγου) ενωρίτατα κατωκήθη υπό Θρακικών φύλων κατελθόντων εκ βορρά δια της Μακεδονίας. Πρώτοι κάτοικοι αυτής φέρονται οι μυθικοί γίγαντες, μετά δε την καταστροφήν αυτών οι Δικτυείς, κατόπιν δε οι Πελασγοί. Μετ αυτούς, από των άρχων ήδη του εβδόμου π.Χ. αιώνος, ίδρυσαν επ αυτής αποικίας οι Ερετριείς, ιδίως δε οι Χαλκιδείς, εκ των οποίων και η μεγάλη χερσόνησος Χαλκιδική επωνομάσθη. Το πλείστον όμως των αποικιών οι κάτοικοι κατά τον Θουκυδίδην (IV, 109) ήσαν Πελασγοί εκ της Λήμνου εγκατασταθέντες ενωρίτατα εις τους πρόποδας του Αθω: "Το δε πλείστον Πελασγικόν των και Λημνόν ποτέ και Αθήνας Τυρσηνών οικησάντων "". Αχιλλέως Θ. Σαμοθράκη (1963): "Λεξικόν Γεωγραφικόν και Ιστορικόν της Θράκης από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως 1453"

Μιλώντας ο Θουκυδίδης για τις πόλεις της Ακτής, αναφέρει ότι κατοικούνται: «ξυμμείκτοις έθνεσι βαρβάρων διγλώσσων και τι και Χαλκιδικόν ένι βραχύ, το δε πλείστον Πελασγικόν, των και Λημνόν ποτε και Αθήνας Τυρσηνών οικησάντων, και Βισαλτικόν και Κρηστωνικόν και Ηδώνες, κατά δε μικρά πολίσματα οίκουσιν».

Στην περιοχή (στα όρια της αρχαίας Θράκης) κατοίκησαν επίσης οι λαοί : Ήδωνες , Σίθωνες , Δέρρωνες , που ανήκουν στα φύλα των Φρυγών , των Παιόνων και των Θρακών.
Στο Τρωϊκό πόλεμο οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής ήταν σύμμαχοι με τους Τρώες( βιβλ. Αινείας , Ρωμαϊκή περίοδος - Άκανθος) και κατά τους Περσικούς - Μηδικούς πολέμους οι κάτοικοι της τάχθηκαν με το πλευρό των Περσών ( Άκανθος , Διώρυγα Ξέρξη ) . 

 
 Ancient Greek States-Persian wars (499 BC and lasted until 448 BC

Υπάρχει έντονη κινητικότητα πληθυσμών από τον 8ο - 6ο αιώνα π.Χ. κατά των Α’ και Β’ Ελληνικό) Αποικισμό στην περιοχή , με σκοπό την εκμετάλλευση της άφθονης ξυλείας, του χαλκού και των άλλων μεταλλευμάτων.
Οι Χαλκιδείς "Πάλιν δ' ερήμους γενομένας αυτάς απάσας Χαλκιδείς  συνοίκησαν "
οι πρώτοι που δημιούργησαν αποικίες στην ευρύτερη περιοχή (chalkidica , γεωγραφική περιοχή στα βορειοανατολικά της χερσονήσου η οποία έδωσε το ονομά της σε όλη την χερσόνησο δηλ. Χαλκιδική).
Κατοίκοι της Άνδρου και άλλων περιοχών της νότιας Ελλάδας αποίκισαν και αυτοί την περιοχή της ΒΑ χερσονήσου (αποικίες Ανδρίων τα Στάγειρα, η Απολλωνία, η  Άκανθος,  Άρν κ.α). 

Κατά τον 5ο αι. π.χ. δημιουργείται το Κοινό των Χαλκιδέων επί της Θράκης στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκιδικής , το οποίο καταλύεται από τον Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο .
Η περιοχή από την χρονική στιγμή αυτή και μετά ακολουθεί κοινή πορεία με την Ελληνική Μακεδονία στα γεωγραφικά όρια της οποίας πλέον υπάγεται .

The map of G. Delisle, Graecia Pars Septentrionalis, 1700

The eastern half of our Charta’s part.

The map of N. Sanson, Graecia Antiqua, 1636.

Στους Πτολεμαϊκούς Χάρτες στην ευρύτερη περιοχή του Παλιοχωρίου στην ενδοχώρα της ΒΑ Χαλκιδικής και πάντοτε Ανατολικά του "Χαβρία" ή "Μεγάλου Ρέματος" ή "Παλαιοχωρίνο Ρέμα/ Λάκκος" ή "Ρέμα Πόκρεντος", απεικονίζονται οι Αρχαίες πόλις "Χαλκίς", "Αυγαί / Αυγέα / Αυγαία / Augiea" και υπάρχει και γρατή αναφορά στον Θουκιδίδη για "εξ Αρνών". Με βάση τα παραπάνω έχουμε αναλυτικά τα εξής όπως αναφέρονται στις πηγές:

✅  Χαλκίς (Chalkis) βυζ. Σκορίβιτζαν, 
Αποικία της Χαλκίδος Ευβοίας , 

✒ Χάρτης του Γάλλου Ζαν Μπατίστ Bourguignon d'Anville1741 (συλ Εθνικής Χαρτοθήκης, ΕΧΟ654), 

✒ Χάρτης Baldwin & Craddock 1830 (συλ  Εθνικής Χαρτοθήκης , ΕΧΟ910), 

✒ Χαλκίς «[...]πρωτεύουσα της εν Θράκη Χαλκιδικής Χερσονήσου πολλά παθούσα επί του Πελοπονησιακού πολέμου[...]», (Θουκ. Β58  Λεξικόν της Αρχαιολογίας, Αλ. Ραγκαβής, 1891). 
«[...]εστί και εν Άθω άλλη Χαλκίς ώς Εύδοξος Τέταρτω μετά δε τον Αθω μέχρι Παλλήνης η επί θάτερα πεποίηκε κόλπον βαθύν και πλατύν Χαλκίδα επονομαζόμενον[...]», (Στεφ. Βυζάντιος, Εθνικά Μέγα Γεωγραφικό Λεξικό ). 

Οι ενδείξεις για το πόλισμα αυτό είναι σαφώς Ανατολικά του ποταμού Χαβρία (Παλιοχωρινού Ρέματος) και ταυτίζονται με την άφθονη ξυλεία στην περιοχή αλλά και τα κοιτάσματα χαλκού/χρυσού στην περιοχή Σκουριές με τις κείμενες Αγραμαδες (λιθοσωροί που δείχνουν την εκμετάλλευση παλιών επιφανειακών χρυσοφόρων στρωμάτων στην αρχαία εποχή) 
https://www.palaiochori.gr/2018/03/blog-post_67.html

Όρους Άθω Γής και Θαλάσσης περίμετρων Χαρτών Μεταμορφώσεις , Εθνική Χαρτοθήκη 2002

✅  Αυγαί, Αυγέα ή Αυγαία (Augiea) 
Θρακική πόλη ή αποικία των Τρώων,

✒ Χάρτης, Βενετία 1449, ιδιοκτησία του Πανεπιστημίου του Σικάγου. Κωδ. 388, Μαρκιανή Βιβλιοθήκη
ΚΑΙ
✒ διάφοροι πτολεμαϊκοί ιστορικοί χάρτες της αρχαίας περιόδου.

✒ Με το όνομα Αυγείας αναφέρεται από τον Παυσανία και ένας ήρωας της Τροίας.

✅  Άρν   ή  εξ Αρνών,
Αποικία των Αιολών ή των Βοιοτών ή της νήσου Άνδρου,

✒ "...εδώ πλησίον ήσαν και (Αρχαίαι) Άρναι, πιθανώς εις Παλαιοχώριον ...."  17/9/1942 Χρον. Μητρ. Σωκράτους (Αρναία η παλια Λιαρίγκοβη της Ηλέκτρας Παπαθανασίου σελ 27-29 ),

✒ στον Πελοποννησιακό πόλεμo ο Λακεδαιμόνιος στρατηγός Βρασίδας κατά την εκστρατεία του στη Χαλκιδική εναντίον των Αθηναίων (424 π.Χ.) στρατοπέδευε στην περιοχή :  « ΄Επί ταύτην (τήν ΄Αμφίπολιν) ουν ο Βρασίδας άρας εξ’ ΄Αρνών της Χαλκιδικής επορεύετο τω στρατώ και αφικόμενος περί δείλην επί τον Αυλώνα και Βορμίσκον»  (Θουκυδίδης IV,103),

✒ Αρν «[...]τέταρτη της Ερασινίων προς τη Θράκη, το εθνικόν Αρναίος, το θηλυκόν Αρναία[...]» (Θουκ. IV 103, Στεφ. Βυζάντιος, Εθνικά Μέγα Γεωγραφικό Λεξικό),

✒ Άρναι. Το 392-379 π.Χ. (χρόνος Χαλκιδικής συμπολιτείας), είχε εκδώσει αργυρούς οβολούς. Έμπροσθεν κεφαλή δαφνοστεφούς Απόλλωνος. Όπισθεν λύρα και επιγραφή με τα Ελληνικά γράμματα ΑΡΝ..

Υποθέσεις επιπλέον τις ανωτέρω δημοσίευσες για την αρχαία πόλη "εξ Αρνών" :
✒ Arnai / Turis Calarnea,
Turis στα Λατινικά σημαίνει Πύργος ή Κάστρο
και Άρνης νερό της λήθης.
Με βάση την γεωμορφολογία του εδάφους, την ιστορική περιγραφή του Θπυκιδιίδη, τις κλιματολογικές συνθήκες στην περιοχή αλλά και τις αντίστοιχες ονοματοδοσίες σε Άνδρο κλπ πιθανολογώ ότι μιλάμε για αρχαίο πόλισμα στην Περιοχή στο Καστέλλι Πλαιοχωρίου θέση Νέπωσι και ο χώρος που στρατοπέδευσε ο Βρασίδας ήταν ο σημερινός κάμπος της Μεγάλης Παναγίας αφού με το πέρασμα του Χονδρού Δένδρου το μεσοχείμωνο παρατηρούνται διαφορές θερμοκρασίας έως και 10 βαθμών.
Είναι επίσης σαφές ότι  επέλεξε αυτή την διαδρομή για να ξεδιψάσει και να ταΐσει τα πολεμικά ζώα στα άφθονα νερά και λιβάδια του Παλιοχωρινού Λεκανοπεδίου.

✒ η αρχαιότερη εκδοχή μπορεί να μιλήσει για τους Αιολείς οι οποίοι ξεκινώντας από τις περιοχές της Θεσσαλίας και της Βοιωτίας κατά των Ά΄Ελληνικό αποικισμό αποίκησαν περιοχές του Βορειοανατολικού Αιγαίου άλλωστε κυρίως «Άρνη» κατά τη μυθολογία, ονομαζόταν η κόρη του Αιόλου και μητέρα του Βοιωτού

✒ των Ανδρίων κατά των Ελληνικό αποικισμό, εφ’ όσον στην Άνδρο υπήρχε και υπάρχει πόλη που ονομαζόταν ΄Αρνη μετά τους Περσικούς πολέμους. Επίσης η επιμονή των κατοίκων να ονομάζουν το παρακείμενο ποταμό Χαβρία ίσως να ενισχύει αυτή την εκδοχή γιατί στην Άνδρο υπήρχε αντίστοιχη τοποθεσία Γαύριο (Χάβριο- λιμάνι της Άνδρου) προς τιμή του Αθηναίου όμως στρατηγού Χαβρία.

✅ Κάστρο (Kastro)/Καστέλλι "Θεοφύλακτο" , θέση Νέπωσι  ιστορικοί χάρτες,
ανασκαφικά ευρήματα.   βυζ. Αραβενικεία & κάστρο Πόκρεντος (1078) 

✅ Παλαιοχώριον (Palaiocori) Καστέλι Καμήλα ιστορικοί χάρτες & αναφορές , ζώσα μαρτυρία 
    
      ✅ Λιβάδια (Δίκαια, Καστελούδι Κρανιάς, Βαλτούδα)
     
      ✅ Κασσαλούπων (Δίκαια, Κρανιά κορυφή) 

και σημαντικό πεδίο έρευνας η σύνθεση τους με 

✅ Κοντογρίκου ιστορική αναφορά (περιοχή Παλιοχώρι Νότια των Σταγείρων στο Ρέμα Εκκλησιαστικός Μύλος)
 
      ✅ Χωριό του Μιχαήλ, βυζαντινό Παλαιοχώριον, μεταξύ Βατοπεδίου και Εσφιγμένου

περισσότερα στο https://www.palaiochori.gr/2016/05/blog-post_71.html

https://www.geographicus.com/P/AntiqueMap/GreeceNorth-delisle-1794