Κακαβος, αρχαίο όρυγμα

Αρχαία εξόρυξη ... 
Οι οξειδώσεις πετρωμάτων (γαλαζοπράσινο) στα πέριξ είναι διάσπαρτες σε μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή στην ΒΑ Χαλκιδική.

Στο βουνό ανατολικά του Παλαιοχωρίου (προς κάστρο Καμήλα) και ΝοτιοΑνατολικά (Σκουριες - Κάκαβος) έως περίπου την θάλασσα (από Γομάτι έως Ολυμπιάδα) πρέπει να υπάρχουν αρκετές τέτοιες.

Video: Βελλίδης Χρήστος

***************************

- Χαλκός, χρυσός και άργυρος στην Κύπρο, στη Θάσο, στο Παγγαίο, στην Εύβοια και στη Χαλκιδική. Στην τελευταία σώζονται ακόμη και στοές από τ’αρχαία μεταλλωρυχεία της. Πολλοί είναι οι αρχαίοι συγγραφείς, που μιλούν για παραγωγή χαλκού στην Ελλάδα. Και τούτο γιατί υπάρχουν πολλά κοιτάσματα χαλκομεταλλευμάτων σ’ όλη σχεδόν τη βόρεια, ανατολική και νοτιοανατολική Ελλάδα. Στην Κύπρο μάλιστα, που θεωρούνταν η πιο πλούσια σε χαλκό, αλλά και με αρκετά κοιτάσματα μεταλλευμάτων χρυσού και αργύρου, οι πληροφορίες των αρχαίων συγγραφέων λένε πως εξάγονταν και σίδηρος (προπάντων από μαγνητίτη), αμίαντος, γύψος και πολύτιμοι λίθοι.....

Από τις σχετικές παρατηρήσεις στα αρχαιοελληνικά ορυχεία και κυρίως της Λαυρεωτικής, όπου κατά την περίοδο αυτήν αναπτύχθηκε μια από τις μεγαλύτερες μεταλλευτικές δραστηριότητες, προκύπτουν τα παρακάτω:

Εκτός από τις στοές με τις επιφανειακές εισόδους, ανοίγουν και άλλες, βαθιά μέσα σα μεταλλευτικά φρέατα, 0,60 ως 1 μ. ψηλές και παράλληλες με τις φλέβες του μεταλλεύματος. Η διάνοιξη των στοών, ο εντοπισμός του μεταλλοφόρου κοιτάσματος με «κεκλιμένες» στοές και η από κάτω προς τα άνω εκμετάλλευση ακολουθούσαν τη σημερινή διαδικασία, περίπου. Με τη διαφορά ότι οι στοές ακολουθούσαν πάντοτε τις μεταλλοφόρες φλέβες, γιατί τα τότε μέσα εξορύξεως και μεταφοράς δεν επέτρεπαν τη διάνοιξη μεγάλων και ευθύγραμμων στοών, ούτε και οι συνθήκες εργασίας των δούλων ενδιέφερε να είναι καλές.

Στα πρωτογενή κοιτάσματα του υπεδάφους, που η προέλευσή τους ήταν υδροθερμική (χαλαζιακές φλέβες κ.α) και περιείχαν χρυσό αυτοφυή ή σε μίγματα διαφόρων θειούχων ορυκτών με σιδηροπυρίτη, αρσενοπυρίτη, αντιμονίτη, γαληνίτη, τετραδίτη κ.α. η εκμετάλλευσή τους από τους αρχαίους γινόταν με φρέατα και στοές, που στα ορεινή εδάφη έφθαναν σε βάθος 200 και περισσότερα μέτρα (Παγγαίο, Καρσί Καβάλας, Αλή Μπουτούς Ορβήλου, Χαλκιδική, Θάσο, Εύβοια, Σίφνο κ.α.). Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η μεταλλευτική δραστηριότης των αρχαίων φαίνεται και σήμερα από τα λείψανα πολλών φρεάτων κι εκβολάδων.

Στόμια αρχαίων μεταλλευτικών φρεάτων και στοών στο έδαφος, αλλά και φυσικά σπήλαια ακόμη, δημιούργησαν και δημιουργούν στη φαντασία του λαού οράματα και όνειρα για υπόγειους «θησαυρούς του Σολομώντα». Οι φαντασιώσεις αυτές, που όχι σπάνια εξελίσσονται σε υστερίες, καλλιεργούμενες κατάλληλα, οδηγούν σε περιπέτειες και οικονομικές καταστροφές για εξυπηρέτηση τυχοδιωκτικών σκοπών, όπου έγινε με τα «Λαυριακά» τον προηγούμενο αιώνα και με την περιπέτεια του Αβρέτ Ισάρ στην περιοχή Κιλκίς αργότερα.

Όλα αυτά, σε συνδυασμό και με τις ποσότητες μετάλλων – προπάντων χρυσού, αργύρου και μολύβδου – που βγήκαν από τ’ αρχαιοελληνικά ορυχεία, καθώς και με τις σκωρίες που – στο Λαύριο τουλάχιστο – αναχωνεύθηκαν κατά την ιστορούμενη περίοδο, δείχνουν, ότι οι Αρχαιοέλληνες είχαν ανεβάσει τη μεταλλευτική τέχνη σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Οι εξορυκτικές – αλλά και οι άλλες  - εργασίες γίνονταν από δούλους, που κυριότερη πηγή προμήθειάς τους ήταν οι πόλεμοι. Στα σκλαβοπάζαρα κατά την κλασική εποχή οι δούλοι πουλιούνταν από 130 ως 195 δρχ. – ανάλογα με την ηλικία και τη σωματική τους δύναμη – και οι ιδιοκτήτες τους τους νοίκιαζαν στους εργολάβους των μεταλλείων προς 60 δρχ. τον χρόνο.

Οι συνθήκες εργασίας στα ορυχεία ήταν πολύ σκληρές, μη δίνοντας περιθώρια ζωής στους μεταλλωρύχους πάνω από 5 με 6 χρόνια. Γι’ αυτό και στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου 20.000 δούλοι, που οι περισσότεροί τους εργάζονταν στα μεταλλεία του Λαυρίου, δραπέτευσαν στους Σπαρτιάτες, μόλις οι τελευταίοι κατέλαβαν τη Δεκέλεια.....

http://www.orykta.gr/istoria/istoria-ellinikis-metalleias/64-arxauiellhnikoi-xronoi