Το Ψίκι (Τοποθεσία Παλαιοχωρίου)

" Η μαρμαρωμένη προίκα

.... Κάνουν οι δύο ερωτευμένοι να πάρουν τα προικιά ... τι να σηκώσουν και τι να ιδούν. Πέτρες μέσα στις άλλες πέτρες, κοτρώνια μέσ' τα κοτρώνια. Κρύα και ασήκωτα όλα, πετρωμένα. Μόνο η αγάπη τους δεν είχε πετρώσει. Εκείνη τους ζέσταινε όπως ο λαμπερός ήλιος, που ανέτειλε εκείνη την ώρα. Φιλίθηκαν και κατηφόρησαν για το χωριό του γαμπρού.

Εκείνη η άτυχη καταραμένη προίκα βρίσκεται ακόμη μαρμαρωμένη εκεί στο ίδιο μέρος, ποιός το ξέρει πόσα χρόνια και χρονάκια, ως τα τώρα. Το σεντούκι με την κλειδαριά, οι μαξιλάρες σκορπισμένες εδώ κι εκεί, τα χαλιά διπλωμένα απανωτά σαν πέτρινα πελώρια βιβλία με τις σελίδες μισάνοιχτες κι όλα, όσα με τόσο κόπο ετοίμασαν μάνα και κόρη. Ακόμα και τα παπούτσια είναι εκεί παραπονεμένα που δεν φορέθηκαν ποτέ. Περίεργα φιλοτεχνήματα της θεάς φύσης.

Όποιος ξένος διαβεί, απορεί με τις σημαδιακές αυτές πέτρες. Αν λάχει - και πάντα τυχαίνει - να βρίσκεται εκεί κανένας ντόπιος, σαν αυτόν που βρήκαμε εμείς, του εξηγεί με πίστη και δέος, την πέτρινη ιστορία τους, τη χαμένη στα βάθη των χρόνων κι όμως πάντα ακατάλυτη και τόσο ζωντανή στου πλάστη λαού το στόμα "

ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΖΙΤΣΑΙΑ

Της ζωής και του θρύλου. Φωνές από το χρόνο, Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, 2003

http://palaiochori.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=189&Itemid=2

**************************************************

ψίκι < μεσαιωνική ελληνική ψίκιν < ὀψίκιον < ὀβσέκουιον < λατινικό obsequium (η ακολουθία, η συνοδεία)

https://el.wiktionary.org/wiki/%CF%88%CE%AF%CE%BA%CE%B9

**************************************************

Τι είναι το Ψίκι;

Ψίκι είναι η πομπή, η συνοδεία, και ειδικότερα η γαμήλια πομπή, ιδίως η νυφιάτικη, που παλιότερα έπαιρνε τη νύφη από το σπίτι της, με όργανα, κάποτε και με όλα τα προικιά επάνω σε υποζύγια, και οδηγούσε τη νύφη στην εκκλησία. Η λέξη χρησιμοποιείται ακόμα σε αναπαραστάσεις παραδοσιακών γάμων. Σε πολλά μέρη υπήρχε και γαμπριάτικο ψίκι.

Η λέξη είναι λατινικής αρχής, από το obsequium, που πέρασε στους πρώτους βυζαντινούς αιώνες στα ελληνικά ως οψίκιον και μετά έγινε στο Μεσαίωνα οψίκιν και ψίκιν, οπότε και σήμαινε την ακολουθία αξιωματούχου, τη γαμήλια πομπή, αλλά και τη νεκρική πομπή - στα σημερινά γαλλικά les obseques είναι η κηδεία. Στα νεότερα ελληνικά έμεινε μόνο η γαμήλια σημασία.

Η λέξη είχε πανελλήνια διάδοση. Τη χρησιμοποιούσε συχνά ο Καζαντζάκης (π.χ. στο Χριστός ξανασταυρώνεται: «κι όλο το ψίκι, γαμπρός, γονέοι, βλάμηδες» & «Ήρθε κι ο γερο-Λαδάς και τον φίλησε, σβάρνισε γύρα με το μάτι το αρχοντικό σπίτι, πέρασαν από το νου του, ψίκι πλούσιο, τ' αμπέλια, τα χωράφια, οι ελιές, τα περιβόλια του νεκρού κι αναστέναξε: «Κρίμα στο βιός»», στην Ασκητική: «Κι εμείς, όλο το ψίκι της γαμήλιας πομπής, φυτά, ζώα, άνθρωποι, χιμούμε τρέμοντας προς τη μυστική παστάδα.» , στο Ταξιδεύοντας Ισπανία «Την πομπή –ψίκι συνάμα και ξόδι– κλείνουν τέλος τρία ζεμένα μουλάρια, με πλούσια χάμουρα, με φτερά, με κουδούνια», στον Καπετάν Μιχάλης «Στ΄όνομα του Θεού, παιδιά! Είπε σηκώνοντας τη χέρα. πάμε να παντρέψουμε το στερνογιό. Μπήκε μπροστά στο μέγα ψίκι ο Γέρος, το κεφαλάρι της γενιάς.» ), ενώ στο γνωστό ποίημα Κέντημα του μαντηλιού, ο Κρυστάλλης βάζει την κόρη να κεντάει, ανάμεσα στα άλλα και: «Γάμον αρχοντικό σ’ ένα χωριό πλουμίζει / με νύφην, με γαμπρό, με φλάμπουρα, με ψίκι».

https://www.periergos.gr/erotiseis/ti-einai-psiki

**************************************************

Ο δικός μας, ο Νίκος Καζαντζάκης, που τότε υπέγραψε με το ψευδώνυμο Πέτρος Ψηλορείτης, έστειλε επιστολή συμπαράστασης στον μεγάλο και κυνηγημένο παιδαγωγό μαζί με το παρακάτω ποίημα:

Του αγαπημένου μου Α. Δελμούζου

Κι αν όλοι τρέμουν σκλάβοι μεσ’ στα χιόνια,
λεύτερη εγώ μεσ’ στ’ όνειρό μου κραίνω
τη γνώμη μου άφοβα και με άνθια ραίνω
το χώμα μου και νοιώθω χελιδόνια
να μου σπαθίζουν την καρδιά κι αηδόνια
να μου βαράν τη μέση. Απ’ το σκασμένο
φλούδι μου θριαμβικό χυμάει, ζεμένο
σε γέρανους, περδίκια, σπουργιτόνια
το ψίκι της κλεμένης Πριγκιπέσας.
Να, τους ανθούς μου ασώτεψα να διώξω
το φόβο από τις άνανθες κορφές σας,
ώ Φρόνιμοι, τανυώντας τ’ άγιο τόξο
της τρέλας. Τί αν μαδώ χλωμή στ’ αγιάζι;
Φέρνω το Μήνυμα και δε με νοιάζει!

Πέτρος Ψηλορείτης, Απρίλης 1914
Περ. Γράµµατα, Αλεξάνδρεια, τόµ. 2, φυλλ. 23-24, 1913-1914

****************

Read More

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΛΟΓΩΝ 4 Οκτ. 2009

Περιφέρεια Χαλκιδικής / 20 Ε.Τ. Δημου Αρναίας Σταυροί Τα εμφανιζόμενα στοιχεία δεν έχουν διασταυρωθεί με τα επίσημα στοιχεία των Πρωτοδικείων. Ωρα Εγγεγραμμένοι Ψήφισαν Εγκυρα Ακυρα Λευκά 05/10 01:05 581 443 / 76.25 % 435 5 / 1.13 % 3 / 0.68 % Κόμμα Ποσοστό Ψήφοι Νέα Δημοκρατία 49.66 % 216 ΠΑ.ΣΟ.Κ 33.56 % 146 ΛΑ.Ο.Σ 5.29 % 23 Κ.Κ.Ε. 4.37 % 19 ΣΥ.ΡΙΖ.Α 4.37 % 19 ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ 0.69 % 3 ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ-ΛΕΝΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΚΕ 0.46 % 2 Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία (ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.) 0.46 % 2 Ενωση Κεντρώων 0.23 % 1 Λαικός Σύνδεσμος - Χρυσή Αυγή 0.23 % 1 ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ συνεχιστών του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ 0.23 % 1 Δημ. Βεργής ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ 0.23 % 1 ΚΚΕ (μ-λ) 0.23 % 1 ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Φως. Αλήθεια. Δικαιοσύνη. ΧΑΡΙΖΩ ΟΙΚΟΠΕΔΑ, ΧΑΡΙΖΩ ΧΡΕΗ, (ΠΑΕΚΕ) ΠΕΡΙΦ. ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Α.Α) Ο.Α.Κ.Κ.Ε. Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του ΚΚΕ Εργατικό Επαναστικό Κόμμα ΠΑΛΑΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. Δημοκρατικοί Ανεξ. Υποψ. Περιφέρεια Χαλκιδικής / 21 Ε.Τ. Δημου Αρναίας Σταυροί Ωρα Εγγεγραμμένοι Ψήφισαν Εγκυρα Ακυρα Λευκά Τα εμφανιζόμενα στοιχεία δεν έχουν διασταυρωθεί με τα επίσημα στοιχεία των Πρωτοδικείων. Ωρα Εγγεγραμμένοι Ψήφισαν Εγκυρα Ακυρα Λευκά 05/10 01:20 584 438 / 75.00 % 431 4 / 0.91 % 3 / 0.68 % Κόμμα Ποσοστό Ψήφοι ΠΑ.ΣΟ.Κ 41.53 % 179 Νέα Δημοκρατία 41.07 % 177 Κ.Κ.Ε. 6.50 % 28 ΣΥ.ΡΙΖ.Α 3.94 % 17 ΛΑ.Ο.Σ 3.94 % 17 Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία (ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.) 0.93 % 4 ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ 0.70 % 3 Λαικός Σύνδεσμος - Χρυσή Αυγή 0.46 % 2 Δημ. Βεργής ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ 0.23 % 1 ΚΚΕ (μ-λ) 0.23 % 1 Εργατικό Επαναστικό Κόμμα 0.23 % 1 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ 0.23 % 1 ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Φως. Αλήθεια. Δικαιοσύνη. Ενωση Κεντρώων ΧΑΡΙΖΩ ΟΙΚΟΠΕΔΑ, ΧΑΡΙΖΩ ΧΡΕΗ, (ΠΑΕΚΕ) ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ συνεχιστών του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΠΕΡΙΦ. ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Α.Α) ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ-ΛΕΝΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΚΕ Ο.Α.Κ.Κ.Ε. Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του ΚΚΕ ΠΑΛΑΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. Δημοκρατικοί Ανεξ. Υποψ. Περιφέρεια Χαλκιδικής / 22 Ε.Τ. Δημου Αρναίας Σταυροί Ωρα Εγγεγραμμένοι Ψήφισαν Εγκυρα Ακυρα Λευκά Τα εμφανιζόμενα στοιχεία δεν έχουν διασταυρωθεί με τα επίσημα στοιχεία των Πρωτοδικείων. Ωρα Εγγεγραμμένοι Ψήφισαν Εγκυρα Ακυρα Λευκά 04/10 21:32 571 425 / 74.43 % 416 6 / 1.41 % 3 / 0.71 % Κόμμα Ποσοστό Ψήφοι Νέα Δημοκρατία 47.12 % 196 ΠΑ.ΣΟ.Κ 35.82 % 149 ΛΑ.Ο.Σ 6.49 % 27 Κ.Κ.Ε. 3.61 % 15 ΣΥ.ΡΙΖ.Α 3.13 % 13 ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ 1.44 % 6 Ενωση Κεντρώων 0.72 % 3 ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ 0.72 % 3 Λαικός Σύνδεσμος - Χρυσή Αυγή 0.48 % 2 ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ-ΛΕΝΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΚΕ 0.24 % 1 Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία (ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.) 0.24 % 1 ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Φως. Αλήθεια. Δικαιοσύνη. ΧΑΡΙΖΩ ΟΙΚΟΠΕΔΑ, ΧΑΡΙΖΩ ΧΡΕΗ,ΠΑΕΚΕ) ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ συνεχιστών του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΠΕΡΙΦ. ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (Π.Α.Α) Δημ. Βεργής ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΚΚΕ (μ-λ) Ο.Α.Κ.Κ.Ε. Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του ΚΚΕ Εργατικό Επαναστικό Κόμμα ΠΑΛΑΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Κ.Ο.Τ.Ε.Σ. Δημοκρατικοί Ανεξ. Υποψ. Τμ. 20 Τμ. 21 Τμ. 22 Ψήφοι ΝΔ 216 177 196 589 Βαγιωνάς 117 97 87 301 Καρανάσιος 26 28 46 100 Κυριακού 14 8 9 31 Πάππας 23 25 29 77 Φλωρίνης 9 8 11 28 ΠΑΣΟΚ 146 179 149 474 Βασιλάκης 0 4 10 14 Δριβελέγκας 61 77 67 205 Ευτάτογλου 3 10 0 13 Κατσαρού 35 37 25 97 Λαφαζάνης 33 43 36 112

Read More