Χαλκιδική, 1927(;)

λεπτομέρεια εστιασμένη σε περιοχή Παλαιοχωρίου

[Χάρτης της Χαλκιδικής], Βιβλιοθήκη Οικονομόπουλου - Δ. Ζερλέντη, 1927(;) 

Συλλογή Αγιορειτικής Χαρτοθήκης, e-Ε/ΑΧ1907

http://athosmaplibrary.blogspot.gr/search?updated-max=2013-08-12T11:50:00%2B03:00&max-results=7&start=35&by-date=false

T΄ου Κλίκ΄ι , τραγούδι λήξης γάμου

Οι αδελφές Θεοστώρω Παναϊρλή, Ευδοκία Μακαβού και η Ευδοκία Ράϊκου-Αντωνίου τραγουδάνε το παραδοσιακό τραγούδι του γάμου στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής

παστάλιασμα καπνού στα 1920

Οι εργαζόμενοι στο παστάλιασμα καπνού Παλαιοχωρινοί στο τέλος της δεκαετίας του 1920. Διακρίνονται οι: Βασιλική Σιώκου, Αικατερίνη Θωμά,  Μπηγίνα Παπαθανασίου, Μηλιά Σφουγγάρου, Θεοδώρα Αυγερινού,Μαρία Τσολούφη, Πηνελόπη Παπαργυρίου, Τασιώ Σιώκου, Τασιώ Ράντου, Άννα Παπαργυρίου, Μαρία Βλάχου, Χαρίκλεια Μυλωνά, Τασία Μυλωνά, Γεωργία Μπακατσιάνου, Μαρούδα Θασίτη, Μαρία Μοσχοπούλου,Αικατερίνη Χαρδαβέλα, Γεώργιος Μπακατσιάνος, Αθανάσιος Γκαγκάνης,

******

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ «ΠΑΣΤΑΛΙΑΣΜΑ»

Καθάριζαν το «μπουντρούμι» το οποίο αν δεν ήταν υγρό έριχναν μέσα λίγο νερό. Εδώ μέσα κατέβαζαν και κρεμούσαν για μερικές ημέρες τα ξερά σαντάλια για να αποκτήσουν την κατάλληλη υγρασία  τα ξερά φύλλα καπνού πριν αρχίσουν να τα πασταλιάζουν. Πήγαιναν για ξύλα στο βουνό, ετοίμαζαν κάρβουνα για το μαγκάλι, και τίναζαν τα μπουριά της σόμπας. Τακτοποιούσαν τα «τσιούλια» και τα σχοινιά για το δέσιμο των δεμάτων, την σακοράφα, τις σιδερένιες πήχες για να πατούν τα «παστάλια», τα «ιστήφια» και τα δέματα. Το «σεντούκι» ήταν και αυτό έτοιμο για να κάνουν τα δέματα.  Τα πρώτα κρύα έπιαναν και ο Χειμώνας ήταν παρόν. Τα τζάκια και οι σόμπες μπουμπούνιζαν. Η κατάλληλη εποχή και περιβάλλον για το παστάλιασμα. Από πολύ πρωί ξυπνούσαν και πάλι, έβγαζαν ένα ένα τα σαντάλια από το μπουντρούμι κι άρχιζαν το παστάλιασμα. Αυτή η δουλειά ήταν η πιο ξεκούραστη. «Δλιά κάτ΄ απ΄ τ΄ κυραμίδα μη τ΄ φουβάση» έλεγαν. Μαζεμένος όλος ο ταϊφάς στον ζεστό «οντά» παστάλιαζαν όλη την ημέρα και διηγούνταν οι παππούδες ατέλειωτες ιστορίες και παραμύθια από τα περασμένα. Εικόνες και θύμισες αξέχαστες. Πασταλίαζοντας φύλλο – φύλλο τον καπνό ξεχώριζαν τα καλά φύλλα από τα χαλασμένα και τα τελείως άχρηστα τα έκαιγαν βγάζοντας «ντουμάνι» μεγάλο. Η καλή ποιότητα ήταν το «μαξούλι» και τα άλλα η «σαράπα». Συγχρόνως ο πιο έμπειρος καθόταν στο σεντούκι και τοποθετούσε ένα – ένα τα παστάλια μέσα, κάνοντάς τα δέμα. Έπρεπε τα παστάλια που δεν ήταν καλά να τα μοιράσει μέσα στο δέμα με μαεστρία, ώστε όταν περνούσαν και τα έβλεπαν για να τα εκτιμήσουν οι έμποροι, να μην τα ανακαλύπτουν και να τα βαθμολογούν καλύτερα. Μόλις έφταναν στο επιθυμητό ύψος τα πατούσε πιέζοντάς τα με την μακριά πήχη, έβγαζε το δέμα και αφού το έδενε γερά με την σακοράφα και το σχοινί γύρω από το τυλιγμένο «τσιούλι» το μετέφερε στην αποθήκη.

Περισσότερα για τις διαδικασίες καλλιέργειας - επεξεργασίας - αποθήκευσης καπνού στο Μουσείο Καπνού στην Πεντάπολη Σερρών 

https://pol-pentapolis.gr/%CE%B1%CE%BE%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%82/%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B5%CE%AF%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BD%CE%BF%CF%8D/

Πλάζζζζ ... και Αλόγατα

Θαλασούδα

Το Παλαιοχώρι Χαλκιδικής δεν έχει παραλίες αλλά μόνο πλαζ… 

Κάποια κύρια το κινητό είχε πρόβλημα έβγαλε φωτογραφία στην Θεσσαλονίκη και το κινητό έγραψε παραλία Παλαιοχώρι πρόσεξε το κινητό κυρία Βάγια!

Παραλία έχει το Παλαιοχώρι Μήλου. Ευχαριστώ τον κύριο πρωθυπουργό Τσίπρα που έκανε δώρο ακόμα μια παραλία στο Παλαιοχώρι την παραλία Παλαιοχώρι Μυτιλήνης. Η παραλία Παλαιοχώρι Λέσβου η όποια βρίσκεται 6 χιλιόμετρα από το Πλωμάρι, στο Παλαιοχώρι Λέσβου την δεκαετία 90 στο δημοτικό η δασκάλα ήταν από το χωρίο μας.

Γούβες

Μπάρες = γούβες ( Μικρές λίμνες ) και ο Χαβρίας. Στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής μέχρι και την δεκαετία 50 υπήρχαν πολλά νερά τρεχούμενα και στάσιμα. Τα στάσιμα Μπάρες ήταν η μικρή και η μεγάλη μπάρα μπουρτουφ . Η μπάρα με άγρια καλάμια μετά τα εβραϊκά λιβάδια αριστερά από το δρόμο προς Αρναία από αυτή μάζευαν βδέλλες και της βάζαμε στα μουλάρια που είχαν κατεβάσει αίματα, πρηζόταν τα πόδια των ζωών τοποθετούσαν της βδέλλες πίναμε το αίμα και τα ζώα γινόταν καλά. Προς το Νιοχώρι ήταν του Μακαβού η γούβα. Και ποιο κάτω από τον Αι Θανάση η γούβα του Θασίτη στεκούμενα νερά ζεστά το καλοκαίρι ήταν η πλαζ του χωριού. Τα αγόρια χωρίς ρούχα (τσιτσίδι) δεν υπήρχαν μαγιό κάναμε μπάνιο το μέγα πρόβλημα ήταν ο αγροφύλακας Θασίτης. Χωρίς να τον περνούμε χαμπάρι έρχονταν και έπαιρνε τα ρούχα και τα πήγαινε στην πλατεία του χωριού, καθώς ήμασταν γυμνοί τρεπόμασταν να πάμε στο χωριό. Οι γονείς μας μάζευαν τα ρούχα και έρχονταν και μας τα έφερναν υπήρχαν και μερικοί που έδερναν τα παιδιά τους. Ευτυχώς κάποιοι αντέδρασαν ο αγροφύλακας έφαγε μερικές και τέρμα το κλέψιμο.

Γούβες

 Στο Χαβρία υπήρχαν λίγο ποιο κάτω από το καζάνι στα 150 μέτρα προς τον Αι Θανάση η Θαλασσούδα αρκετό βάθος δεν πατώναμε πλατό 5-6 μέτρα και μάκρος περίπου 100 μέτρα τρεχούμενο νερό κρύο αλλά τότε το αίμα μας έβραζε και αυτή που γνώριζαν μπάνιο την προτιμούσαν. Η εναλλακτική με συνδυασμό Ψάρεμα ήταν του Ζέρβα τα πλατάνια με ένα μεγάλο βράχο από τον οποίο κάναμε βουτιές αυτές ήταν οι πλαζ του χωριού. Όταν έγιναν τα αποξηραντικά έργα και η διάνοιξη του Χαβρία όλα αυτά χαθήκαν έκτος από του Ζέρβα τα πλατάνια. Σήμερα όταν βρίσκω ευκαιρία κάνω μια βόλτα αναπολώντας τα παλιά

Μασάλι:

Τα άλογα του Παλαιοχωρίου ήταν μύθος-καλαμπούρι και με στοιχειά είναι πραγματικότητα. Στην προηγούμενη ζωή ένα μικρό κοριτσάκι καθόταν πάνω σε μια ακακία στο καζάνι δεν υπήρχε γέφυρα το ποτάμι σε αυτό το σημείο συμφώνα με της αναδρομές από την προηγούμενη ζωή ήταν επίπεδο άλλα το ιππικό του Μέγα Αλεξάνδρου( Διαδρομή Ολυμπιάδα Νέπωση ) περνώντας από αυτό το σημείο με της οπλές τους αφαίρεσαν το χώμα και έγινε αυτό το τεράστιο θαλάμι ( Καζάνι Βιραγκας ) μετρώντας λιπών τα άλογα έπεσε από την ακακία και δεν πρόλαβε να τα μετρήσει. Αυτό είναι ένα ντοκουμέντο σύμφωνα με της αναδρομές ότι το Παλαιοχώρι υπήρχε και επί Μέγα Αλεξάνδρου. Της έμμηνε όμως στο μυαλό και ακόμα και σήμερα προσπαθεί να μέτρηση Άλογα! Στην δεκαετία 50, ήρθε στο Παλαιοχώρι ο Καθάριος είχε κοπάδι γίδια. Δεν είχε άλογα είχε δυο μουλάρια και ένα κυπριώτικο γκριβου γάιδαρο που έμοιαζε με άλογο καθόταν στο διπλανό σπίτι της μικρής μπέρδεψε τα γίδια με τα άλογα και τώρα που μεγάλωσε ακόμα ψάχνει για Παλαιοχωρινά άλογα. Ο Καθάριος αργότερα μετακόμισε στο σπίτι του Απόστολου Καραθανάση στου Συσιλα την καρύδια. Είχε δυο κορίτσια η μεγάλη ήταν συνομήλικη μου Θωμαή. Τα κορίτσια παντρεύτηκαν στο Παλαιοχώρι. Εσύ ψάξε για άλογα προσεχώς οι καλύβες του χωριού

Από fb Μπογάς Γεώργιος

Αναστασία κερασιές Κατσιαμουταδες

Οπωροφόρα στο Παλαιοχώρι Χαλκιδικής ..Τα λεγόμενα ξυρκά 

1η Μαϊου έτοιμα τα κεράσια για βρώση, σε δέκα μέρες θα κάνουμε κομπόστα και γλυκό του κουταλιού 

Στα δικά μου παιδικά χρόνια στο χωριό δεν υπήρχαν μανάβικα τα μόνα εποχιακά φρούτα τα έφερναν αγωγιάτες από Μ. Παναγία και τα αντάλλασσαν με προϊόντα του χωριού μας και φώναζαν πχ εδώ τα καλά ροδάκινα ίσια κι ίσια με πατάτες. Τα δε οπωροφόρα δέντρα ελάχιστα, η μόνη σωστή καλλιέργεια ήταν του Διαμαντή Χαλκιά, μηλιές τα όποια μήλα και τα εμπορευόταν. Το κτήμα με περίφραξη και μια μικρή καλύβα κυκλοφορούσε ότι τις φύλαγε μέρα και νύχτα οπότε η δική μου παρέα δεν πλησίαζε το κτήμα το οποίο βρισκόταν στο δρόμο προς Μ. Παναγία , μετά τα υψώματα στα δεξιά του δρόμου προτού φτάσουμε στα Πνικαριά. Άλλα οπωροφόρα ήταν του Μανασσή Ζέρβα στα αριστερά στο δρόμο προς τον Αι Θανάση δαμασκηνιές τσουρακάτα, γαϊδούροδαμάσκηνα, Τα οποία τα κάναμε λιαστά και τα μαγειρεύαμε με το κεφάλι από το γουρούνι τα Θεοφάνια, μια αχλαδιά δανιλούδια και δυο άλλες αχλαδιές με μεγάλα χειμωνιάτικα αχλάδια.

Στο χωριό υπήρχαν σε διάφορα σημεία οπωροφόρα διάσπαρτα καταγραμμένα στο μυαλό μας. Φυσικά υπήρχαν και τα άγρια φρούτα ,Βατόμουρα,(Βατσνα ) Τσάπουρνα Γκάκτσα Αγκόρνιτσα ξνύθρες φράουλες και ζιούνες, Τα οπωροφόρα τα επισκεπτόμασταν τον κατάλληλο καιρό. Αλλά εμείς θα εστιάσουμε την προσοχή μας σε δυο κερασιές στο ποτάμι που ξεκινούσε από την Μάνα και κατέληγε στο Χαβρία ποιο πάνω από το γεφύρι στα Πνικαριά. Αυτό συνέβη προτού γεννηθώ. Η θεια Αναστασία φύλαγε της κερασιές είχε και ένα μικρό μπαξέ που ασχολιόταν όλη την μέρα και το βράδυ πήγαινε στο χωριό το πρωί όμως ανακάλυψε από τα σημάδια ότι έλειπαν κεράσια οπότε αποφάσισε να επισκέπτεται της κερασιές και την νύχτα. Δυο αδέλφια πολύ ζωηρά από το χωρίο μας κατάστρωσαν σχέδιο. Η θεία Αναστασία κάποια νύχτα μόλις έφτασε στο κτήμα με της κερασιές άκουσε φασαρία πάνω στης κερασιές πήγε κάτω από της κερασιές και φώναζε να φύγουν από της κερασιές. Ακολουθεί ησυχία και πάνω από την μια κερασιά ακούγεται μια βροντερή φωνή Μιχαήλ Μιχαήλ . Από την άλλη κερασιά άπαντα μια άλλη φωνή ορίστε Γαβριήλ, και ο Μιχαήλ διατάζει ρίξε πυρ και κατέκαψε την αμαρτωλή, και εκείνη την στιγμή ένας τενεκέ στάχτη και κάρβουνα πέφτει στο κεφάλι της. Η θεία Αναστασία ήταν η τελευταία νυχτερινή επίσκεψη στο κτήμα Τα αδέλφια έκαναν ατελείωτες φάρσες στους χωριανούς μας, το όνομα τους δεν το γνωρίζω Κατσιαμουτης μάλλον είναι παρατσούκλι. Αν γνωρίζει κάποιος το όνομα ας το μάθω και εγώ.

 Από fb Μπογάς Γεώργιος

Μασάλι και Παροιμία

http://www.bilgeniz.com/masal-nasil-yazilir-masal-plani-nasildir-masal-bolumleri/

Τὸ μασάλι εἶναι λέξι τῆς δημοτικῆς ἀπὸ τὴ βιβλικὴ ἑβραϊκὴ μασάλ (μσλ), πληθυντικὸς μασαλί (μσλι), τὴν ὁποία στὸ βραχυγραφημένο μασοριτικὸ κείμενο οἱ ῥαββῖνοι τῆς τουρκοκρατίας καὶ οἱ σημερινοὶ βιβλικοὶ καθηγηταὶ ὅλων τῶν θεολογικῶν σχολῶν φωνηεντίζουν καὶ διαβάζουν λαθεμένα ὡς μὶσλ - μισλέ. σημαίνει δὲ αὐτὸ ποὺ στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ λέγεται αἶνος (=παραίνεσις, διδασκάλιο, διδακτικὸ ἀφήγημα). γιὰ παράδειγμα οἱ σήμερα λεγόμενοι ’’Μῦθοι τοῦ Αἰσώπου’’ στὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ λέγονται Αἶνοι τοῦ Αἰσώπου· διότι βέβαια δὲν εἶναι μῦθοι καὶ δὲν ἔχουν καμμία σχέσι μὲ τοὺς μύθους τῆς μυθολογίας. ἡ μετάφρασι ’’Μῦθοι τοῦ Αἰσώπου’’ εἶναι λαθεμένη. τέτοια μασάλια ἔχει ἀρκετὰ καὶ ἡ Βίβλος στὰ βιβλία Κριταὶ Βασιλεῖαι καὶ κυρίως Παροιμίαι (Κρ 9,8-15· Δ’ Βα 14,9 = Β’ Πα 25,18· Πρμ 24,50 = 30,15), καὶ στὰ Εὐαγγέλια τὶς περίφημες παραβολὲς τοῦ Κυρίου. στοὺς Ο’ ἡ λέξι μασὰλ - μασαλὶ μεταφράζεται κυρίως παραβολή, ἀλλὰ καὶ προοίμιον, θρύλημα, παιδεῖαι (=διδασκάλια), παροιμίαι.

    Ἡ λέξι παροιμία σημαίνει ’’παράλληλος δρόμος’’ (οἶμος = δρόμος, Ἡσίοδος, Ἔργ., 290), ’’παράλληλη πορεία σκέψεως’’, ’’παράλληλο νόημα’’, καὶ εἶναι τὸ ἐπιγραμματικὸ διδασκάλιο· σχεδὸν πάντα ἔμμετρο, μονόστιχο ἢ δίστιχο καὶ σπανίως τετράστιχο.

Μελέτες 9 (2010)

http://www.philologus.gr/4/68-2010-01-01-01-22-30/224-2011-09-15-14-09-36

*****

μασάλια

Κουτσομπολιά, συζητήσεις χωρίς θέμα, απλά κουβέντα να γίνεται, συνηθίζεται στην Β. Ελλάδα.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

-Πέρνα από δω, είμαστε με την Μαρία και λέμε μασάλια.

https://www.slang.gr/lemma/477-masalia