Όρους Άθω Γής και Θαλάσσης περίμετρων Χαρτών Μεταμορφώσεις , Εθνική Χαρτοθήκη 2002
Κάπου στον 14ο αιω. Το αρχαίο Καστέλλιον Παλαιοχωρίου στην Θέση Νέπωσι ερημώνει ... λέει ο Αρχαιολόγος της Ανασκαφής κος Παπάγγελος.
Καταστροφή πρέπει να έχει υποστεί πιθανός λόγω της Καταλανικής Εταιρίας κατά την «καταλανική εκδίκηση» 1305-1309, στην μετά Σερβική κυριαρχία απολαμβάνει αυξημένες εξουσίες και ακολουθεί ολοκληρωτική καταστροφή με την κατάκτηση της περιοχής από Βενετούς και τελικά Οθωμανούς στα τέλη του 14ου αιω. αρχές 15ου αιω. !
Οι κάτοικοι σε αυτή την ιδιαίτερη ταραγμένη περίοδο και μετά από την Τελική καταστροφή δυναμικά μετακινούνται βαθύτερα στην ενδοχώρα και δυναμώνουν μικρούς συνοικισμούς στην άλλη άκρη στο Λεκανοπέδιο Παλαιοχωρίου αλλά και στις πέριξ περιοχές του Καστελίου στα διπλανά βουνά και οροπέδια.
Μια εγκατάσταση πλέον που ως ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ (1441μ.Χ. Διαθήκη Μοναχής Αγάθης) δυναμώνει αφού ενσωματώνει τους περισσότερους κατοίκους που σώθηκαν από τους μικρούς οικισμούς της περιοχής. Αυτή η θέση πιθανώς είναι στην περιοχή της "Βαλτούδας" όπου υπάρχουν μάλιστα ευρήματα Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής (σε συνέχεια της παλιάς στράτας με τις Παλαιοχριστιανικές Βασιλικές της Βαρβάρας) και στο μέχρι με βάση τις επιφανειακές ένδειξης μεσαιωνικό "Καστελούδι" Παλαιοχωρίου θέση "Κρανιές". Φύση οχυρή θέση λόφου που περιβάλλεται από το Ρέμα Πλατανούδια και Παπαγιάννη που μετά ενώνονται και λέγονται Τσελεπή Λάκκος και κατηφορίζει στο Πασιαδικο.
https://www.palaiochori.gr/2018/02/blog-post_78.html?m=1
Με το πέρασμα του χρόνου έχουμε την ίδια κατοίκηση να ενδυανμώνεται προς τα Νότια (ενσωματόνονται σταδιακά και οι κάτοικοι Κοντογρίκου, Κασσαλούπων, Πινάκρα, Λιβαδίων ...), προς τις "Παλιόχωρες" πέριξ της εκκλησίας του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, μέχρι να φτάσουμε στα μέσα του 19ου άι στην σημερινή τοποθεσία που βρίσκεται το Παλαιοχώρι λόγω εμφάνισης ασθενειών... https://www.palaiochori.gr/2016/05/1821-1900.html
Αυτοί οι κάτοικοι δεν χάσανε ποτέ ίσως την ζωτική επαφή με την οριοθεσία ενός βασιλικού εγγράφου στα 300-350 π.Χ.
αλλά ούτε με τα διαχρονικά Νερά (της Λήθης)
- "εξ Αρνών" στον Θουκιδίδη , στον Pomponius Mela "Turris Calarnea" ?, στον Πλινιός "Palaehorium"?
και μετά τον 10-11ος: κάστρο "Π(κ)οκρεντος" "ποταμόν Κοπρεντού και "Καστέλλιον Αρ(ρ)αβενίκειας" και "Παλαιοχώριον"; κλπ -
Στα 1320-1321 έχουμε μια εικόνα πως έχει διαμορφωθεί Τοπωνυμικά η περιοχή
και τα ποτάμια της περιοχής όπου αναπτύσσονται πέριξ του Χαβρία ποταμού (ποταμόν Κοπρέντου;) και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι μέχρι να φτάσουμε περίπου στην Ορμύλια !
Μια ομάδα κατοίκων στον 15ο αιω. πήρε κατεύθυνση Δυτική από την αρχική εγκατάσταση των Παλαιοχωρινών και ίσως εγκαταστάθηκε στον λόφο "Προφήτη Ηλία" και απέναντι αυτού στην τοποθεσία "Βρωμοχώρι". Ταυτόχρονα δυνάμωσε αφού αναπτύχθηκε με Νότια πορεία την τοποθεσία Ραλιγόβα όπου βρίσκεται και σήμερα ως οικισμός. Μια τοποθεσία η οποία ήταν παλιό Μετόχι της Μονής Κωνσταμονίτου και σε αυτή την σχέση οφείλει και το όνομα της. Η Ραλιγόβα/Λιαριγκόβα και το 1928 μετανομάστηκε σε Αρναία.
Αρναία η παλια Λιαρίγκοβη της Ηλέκτρας Παπαθανασίου σελ 27-29 "...εδώ πλησίον ήσαν και (Αρχαίαι) Άρναι, πιθανώς εις Παλαιοχώριον ...." γράφει στις 17/9/1942 το Χρον. Μητρ. Σωκράτους που ήταν στην επιτροπή ονοματοδοσίας.
Για το όνομα της Λιαριγκόβα/ραλιγκόβα στο https://www.palaiochori.gr/2022/09/blog-post_22.html
Με την ανάπτυξη των Σιδηροκαυσίων επί Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή νέοι πληθυσμοί καταφθάνουν από διάφορα σημεία της σημερινής Ελλάδας αλλά και των Βαλκανίων και εγκαθίστανται στην περιοχή και επανδρώνουν νέα χωριά οπως το Novoselo ή Yenikoi το σημερινό Νεοχώρι ή την Ραλιγόβα ή και δυναμώνουν το ίδιο το Παλαιοχώρι πληθυσμιακά αλλά και την Οθωμανική Ρεβενίκεια που σήμερα την βρίσκουμε ως Μεγάλη Παναγία όπως επίσης σαφώς και όλα τα χωριά στην ευρύτερη περιοχή. (Αναφέρω μόνο όσα υφίστανται και σήμερα).
Το Παλαιοχώρι δεν ανήκει στα Μαδεμόχωρια γιατί είναι περιοχή που βρίσκεται εκείνη την περίοδο στην δικαιοδοσία του Αρχίευνούχου του σουλτάνου πιθανώς σε συνέχεια Βυζαντινής λογικής. https://www.palaiochori.gr/2018/04/blog-post_99.html
Μια Βυζαντινή λογική που μπορεί να σταθεί με βάση την Διαθήκη της Μοναχής Αγάθης στις 20 Σεπτεμβρίου του 1441 ( FAUX TESTAMENT DE LA NONNE AGATHE - Actes de Xeropotamou, Archives de L'Athos III, ed. J. Bompaire.-Paris:1964 ) όπου αναφέρει : «[...]αφιερώτικον έτει 1441 της Αναστασιας Κομνηνής, σίζηγος του δεσπότου μακαρίτου Αστερίου μοναχού και κτίτορος, περί τον Γήσβορον και Παλεοχόρη του Παλεολώγου[...]» «[...]Υπερ ης και διά την λύτρωσιν των πολλών μου αμαρτιών και ένεκεν της μελλούσης αιωνίου ζωής προσήλωσα ως αδιάσπαστα κειμήλια τα εκ του Μουζάλωνος εκείνου μακαρίτου Δημητρίου του ιατροφιλοσόφου εξωγηθέντα μοι τέλεια πράσει δύο χωριά, το Παλαιοχωρίον λεγόμενον και το χωρίον Γησβόρον καλούμενων[...]» https://www.palaiochori.gr/2018/04/20-1441.html
Τεκμηρίωση 
Τότε στις αρχές του 15ου αιω υπάρχει σαφής αναφορά στις Οθωμανικές καταγραφές στο Παλαιοχώριον και στα μέσα του 16ου αιω. βρίσκουμε ότι "mezraa" δηλαδή καλλιεργήσιμη έκταση του Παλαιοχωρίου εξελίσσεται σε οικισμός ως Ραλιγόβα (σήμερα Αρναία) καθώς επίσης ότι την ίδια εποχή αναπτύσσεται και το χωριό Yenikoi ή Novoselo (σήμερα Νεοχώρι) σε αντιδιαστολή με το διπλανό προ υπάρχον Παλαιοχώρι. Αυτό λέει ο μελετητής κος Κολοβός στην διδακτορική διατριβή του. Μετά τον 10ο αιώνα το μεγαλύτερο μέρος της καλλιεργούμενης γης πέρασε στα χέρια των Αγιορειτών ("Μετόχια"¨). Από τους συνοικισμούς δε των κολίγων των μονών προήλθαν πολλά νέα χωριά, που αναπτύχθηκαν πλάι στα υπάρχοντα. Όλα αυτά στα δίκαια (Α)ρ(ρ)αβενικείας (καπετανικίω της Ρεββενικείας) όπου διαβάζουμε για κάστρο "Ποκρεντός", ένα "ποταμόν Κοπρεντού", ένα "Καστέλλιον Αραβενικείας", μιά "χώρα", μία "ενορία", μία "επίσκεψις" . Ένα "Καστέλλιον Αραβενικειας" που έχει σχέση-εξάρτημα με την Μονή Δοχειαρίου και των Ασωμάτων Ταξιαρχών με συνήθη επίκληση σε κάθε αναφορά στους περιορισμούς που διαβάζω, στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ!
Όλα αυτά σε συνδυασμό με τα "Πινακρα" σημερινά Πνικαριά, το "Κασσαλούπων" σήμερα Κασσαλπα, Κεραμίδια, Αγία Μαρίνα, Αλουμπαλος στην Κρανιά, την "Σκοροβίτζα" Σκουριές, το "Κοντογρίκου" , "Παμπίστα" και "Δίκαια Χιλιανταρίου", βουνό "Ζυγός", "Γομάτου", τα "Άτουβλα", το "Τιμωτού", το "Παλαιοχώρι", ... τα Οθωμανικά "Ρεβενίκια" (σημερινή Μεγάλη Παναγία) όπου έχουμε ραγδαία αύξηση πληθυσμού τον 16ος αιω ... αλλά και πολλά άλλα Τοπωνύμια υπαρκτά έως σήμερα όπως λένε οι πηγές.
https://www.palaiochori.gr/2016/05/blog-post_71.html
****
Αυτά για το 14ο αιω. μ.Χ. έως σήμερα, με βάση τα Οθωμανικά κατάστιχα αλλά και τα Αρχαιολογικά ευρήματα και Τοπωνύμια!