Παλαιοχώρι Χαλκιδικής: Η παράσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου δια χειρός Θεοφάνη στην Μονή Μεγίστης Λαύρας Αγίου Όρους

Η Ιστορία της Chalcidicae,
στην Μεσαιωνική αγιογραφική απεικόνιση του Ευαγγελισμού, 
στο εξωτερικό άνω τμήμα της κύριας όψης της τράπεζας στην Μονή Μεγίστης Λαύρας στο Άγιον Όρος

- εὐήκοος οὖς 

 ΑΡΤΕΜΙΔΙ ΑΓΡΟΤΕΡΑ / ΝΕΒΡΙΣ ΕΠΙΤΑΓΗΝ / ΑΝΕΘΗΚΕΝ.

Ο Πολωνός ιστορικός τέχνης και ελληνιστής Lewandowski Rafal υποστηρίζει ότι η ενσωμάτωση της αναθηματικής πλάκας στο κέντρο του εικονογραφικού προγράμματος του Ευαγγελισμού δεν εξυπηρετεί μόνο διακοσμητικούς λόγους, αλλά σχετίζεται με την ερμηνεία του Ευαγγελισμού όπως παραδίδεται στις Απόκρυφες Γραφές, καθώς και με την αγιορείτικη παράδοση, σύμφωνα με την οποία οι αρχαιοελληνικές θεότητες παρέδωσαν στην Παναγία τον τόπο που έμελλε να γίνει το Περιβόλι Της. 

✅ Σε Βασιλικό Έγγραφο – Οριοθεσία του 350-300 π.Χ. του Χολομώντα έχουμε αναφορά σε  ... ιερόν Αρτέμιδος!

✅ Στα Τοπωνύμια η Σαμαρίνα προέρχεται από τη σύντμηση των λέξεων Santa Maria (Λατινικά), που στα βλάχικα είναι Sta Maria, μετεξελίχθηκε σε Sta Marina και κατέληξε Σαμαρίνα στα Γρεβενά.

/*/

Η παράσταση του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου καταλαμβάνει εξωτερικά το άνω τμήμα της κύριας όψης της τράπεζας της Μονής Μεγίστης Λαύρας στο Αγιον Ορος και, όπως και οι τοιχογραφίες στο εσωτερικό του κτιρίου, χρονολογείται στην περίοδο 1535 – 1541.

Ο ζωγράφος, που μάλλον ταυτίζεται με τον περίφημο Θεοφάνη τον Κρήτα, παρουσιάζει στο αριστερό μέρος της σύνθεσης τον αρχάγγελο Γαβριήλ και στο δεξιό την Παναγία. Ακόμα δεξιότερα, μία νέα κοπέλα αποχωρεί κρατώντας ένα αδράχτι, από το οποίο φεύγει ένα κόκκινο νήμα που καταλήγει τυλιγμένο στο δεξί χέρι της Παναγίας. Στην κορυφή της σύνθεσης βρίσκεται εντοιχισμένη μία μαρμάρινη αναθηματική ανάγλυφη πλάκα, στην οποία απεικονίζεται ένα τεράστιο αυτί εντός πλαισίου, πάνω από το οποίο υπάρχει εγχάρακτη η επιγραφή:
ΑΡΤΕΜΙΔΙ ΑΓΡΟΤΕΡΑ / ΝΕΒΡΙΣ ΕΠΙΤΑΓΗΝ / ΑΝΕΘΗΚΕΝ.
Από τους χαρακτήρες εξάγεται το συμπέρασμα ότι η πλάκα ανήκει στην κλασική ελληνική περίοδο και χρονολογείται στον Ε΄ – Δ΄ π.Χ. αιώνα.